Co zrobić, gdy długi Cię przytłaczają?

Zobowiązania finansowe potrafią podważyć sens choćby najlepiej zaplanowanego budżetu domowego. Jak wyjść z długów i uniknąć spirali zadłużenia? Może to brzmieć mało wiarygodnie, ale z każdej sytuacji finansowej jest wyjście. Jakie? Podpowiadamy, kto może liczyć na konsolidację i w jakich przypadkach rozwiązaniem będzie ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Problemy z długami – jak się zaczynają i jak ich uniknąć?

Według danych z BIG, na koniec 2024 r. odnotowano około 2,62 miliona dłużników, a ich zadłużenie zwiększyło się o 7% w porównaniu z poprzednim rokiem. W połowie 2025 r. w KRD figurowało około 399 tys. osób, które miały co najmniej trzech różnych wierzycieli. O spłacie zobowiązań mogą mówić nie tylko osoby powyżej 30 roku życia, ale i młodsze. Liczba młodych osób (18-24 lata) z poważnymi problemami finansowymi wynosiła w 2024 r. 118 tys. 

W złej sytuacji finansowej można niestety zdecydować się na bardzo desperackie kroki. W samym wzięciu pożyczki nie ma nic złego, ale w momencie, kiedy kredyty się mnożą, trzeba zachować ostrożność i jasność umysłu, a często powiedzieć sobie „stop”. Z pętli zadłużenia ciężko jest wyjść, ale nie jest to niemożliwe. Istnienie wiele form pomocy, które pokazują, że zadłużenie to nie koniec świata.

Problemy finansowe spowodowane zadłużeniem zaczynają się niepozornie. Osoba bierze pożyczkę, zazwyczaj na konkretny cel. Zdarza się, że występuje problem ze spłatą – wtedy zaczynają się kłopoty. Polacy w takich sytuacjach chętnie korzystają z kolejnych pożyczek, które mają pomóc w pokryciu poprzednich zobowiązań finansowych. Ostatnimi laty wzrosła popularność chwilówek, które charakteryzuje wysokie RRSO. Idą za tym gigantyczne odsetki za opóźnienia w spłacie, co prowadzi do spirali zadłużenia.

Jak wyjść z długów? Rozwiązania dla osób w pętli zadłużenia

W przypadku pętli zadłużenia najprostszym i oczywistym rozwiązaniem będzie spłata długów. Jedną z najgorszych opcji w takim momencie będzie branie kolejnej pożyczki. Skutkiem takich działań może być stan, w którym finanse wymykają się spod kontroli, a kredytobiorca popada w jeszcze gorsze kłopoty. Rozwiązaniem w tak trudnej sytuacji może okazać się: kredyt konsolidacyjny, a w ostateczności ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Warto pomyśleć o tym, zanim nastąpi zajęcie konta bankowego lub zanim sprawę przejmą firmy windykacyjne. Unikanie kontaktu z bankiem lub firmą pożyczkową tylko pogorszy Twoją sytuację.

Od czego zacząć? Uporządkowanie swoich zobowiązań finansowych to dobry plan

Jeśli masz złą sytuację finansową spowodowaną pętlą zadłużenia, warto w pierwszej kolejności zorientować się, jak duże są Twoje zobowiązania. Warto wypisać sobie, jakie pożyczki zostały zaciągnięte, jakie są terminy spłaty, a także jaka jest łączna suma pieniędzy, które musisz oddać.

Etap pierwszy: negocjacje z firmą windykacyjną

Jeśli nie jesteś w stanie spłacić długu od razu, a krąży nad Tobą wizja egzekucji komorniczej, warto poszukać rozwiązań, które uchronią Cię od dalszego postępowania. Można zacząć od negocjacji z wierzycielem, a w ostateczności z firmą windykacyjną. Dlaczego warto z nimi o tym porozmawiać?

Niektórzy wierzyciele, a kolejno firmy windykacyjne, zgadzają się na rozłożenie długów na raty. Czasem udaje się nawet przedłużyć termin spłaty. Pamiętaj, że każda firma windykacyjna lub wierzyciel może indywidualnie ocenić sytuację dłużnika. Wówczas, pojawia się większa szansa na to, aby szybciej wyjść z długów.

Rozłożenie długu na raty. W jakich przypadkach jest możliwe?

Na początek, musisz wiedzieć, że ani wierzyciele, ani windykatorzy, to nie są komornicy – ich celem jest odzyskać pieniądze polubownie, zanim sprawa trafi do sądu. Dlatego jeśli dłużnik wykazuje dobrą wolę i chęć spłaty, bardzo często zgadzają się na polubowne rozwiązanie sprawy.

Aby wzbudzić zaufanie u windykatorów lub wierzycieli i otrzymać szansę na rozłożenie kredytu na raty, lub wydłużenie terminu spłaty, należy spełnić kilka warunków. Przykładowo, takie negocjacje są możliwe, kiedy:

• odbierasz telefony lub odpisujesz na wiadomości,
• składasz propozycję spłaty (np. 200 zł miesięcznie),
• wyjaśniasz swoją sytuację finansową (np. utrata pracy, choroba, inny kredyt).

Firmy windykacyjne, a także wierzyciele są skłonni do ustalenia nowych warunków spłaty również wtedy, kiedy część pożyczki została już spłacona. Negocjacja jest możliwa wtedy, kiedy sprawa nie trafiła jeszcze do sądu lub komornika. Firma ma wtedy większą swobodę w ustalaniu warunków spłaty. Po wszczęciu egzekucji komorniczej nadal możesz zawrzeć porozumienie, ale będzie to trudniejsze (komornik ma już obowiązek działać wg tytułu wykonawczego).

Ugoda nie będzie możliwa, jeśli:

• nie masz żadnego kontaktu z firmą (ignorujesz wezwania),
• dług jest już u komornika (wtedy decyzja zależy od wierzyciela i komornika),
• proponujesz zbyt niską ratę, która nie ma sensu ekonomicznego (np. 20 zł przy długu 20 000 zł),
• wcześniej złamałeś ugodę, nie spłacając ustalonych rat.

Aby jak najszybciej pozbyć się kłopotów, najlepiej sam wyjdź z inicjatywą kontaktu z wierzycielem lub firmą windykacyjną. To będzie pierwszym krokiem do rozwiązania Twoich problemów finansowych. Zrób to telefonicznie lub mailowo, a następnie:

• Wyjaśnij swoją sytuację finansową – udowodnij, że chcesz spłacać pożyczkę, ale nie jesteś w stanie zrobić tego jednorazowo.
• Zaproponuj realną kwotę raty (nawet małą, np. 200–400 zł miesięcznie).
• Poproś o pisemne potwierdzenie porozumienia (umowę ratalną lub harmonogram).
• Dotrzymuj ustaleń – jeśli zapłacisz pierwsze 2–3 raty terminowo, zaufanie wzrasta, a czasem możesz negocjować umorzenie części długu.

Pamiętaj jednak, że przy starszych długach (bliskich przedawnienia) firmy są bardziej ostrożne – czasem zgadzają się na raty tylko pod warunkiem, że uznasz dług na piśmie, co przerywa bieg przedawnienia.

Egzekucja komornicza – z czym się wiąże?

Kiedy nie wywiążesz się z umowy i masz poważne zaległości w spłacie zobowiązań finansowych, może dojść do tzw. egzekucji komorniczej. To ostatni etap odzyskiwania należności, w którym komornik działa z upoważnienia sądu i ma prawo zająć majątek lub dochody dłużnika, aby zaspokoić wierzyciela (np. bank, firmę pożyczkową, operatora, osobę prywatną).

Innymi słowy, to przymusowe ściągnięcie długu przez komornika sądowego, gdy dłużnik nie spłaca zobowiązania dobrowolnie.

Pamiętaj, że nie zawsze może dojść do egzekucji komorniczej. Komornik może wszcząć egzekucję tylko wtedy, gdy ma tzw. tytuł wykonawczy, czyli:

• Tytuł egzekucyjny (np. wyrok sądu, nakaz zapłaty, akt notarialny z oświadczeniem o poddaniu się egzekucji)
• Klauzulę wykonalności nadaną przez sąd

Dopiero po uzyskaniu takiego dokumentu wierzyciel może złożyć do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji.

Kredyt konsolidacyjny, czy już ogłoszenie upadłości konsumenckiej? Kolejne etapy działania

Kiedy nie masz pieniędzy na spłatę długów i negocjacje z wierzycielem nie przynoszą efektu, masz szansę na podjęcie decyzji, która może odmienić Twój los. Wiele osób boi się kredytów konsolidacyjnych, obawiając się skomplikowanych formalności i wysokich kosztów, jest to forma wyjścia z kłopotów, która umożliwia nowy, lepszy start.

Czym jest kredyt konsolidacyjny? To forma pomocy finansowej, która służy połączeniu kilku Twoich dotychczasowych zobowiązań w jedno – z jedną, niższą ratą i dłuższym okresem spłaty. W skrócie: zamiast spłacać osobno np. kredyt gotówkowy, kartę kredytową i pożyczkę ratalną – bierzesz jeden nowy kredyt, który spłaca je wszystkie. Ty zostajesz z jedną ratą miesięcznie, niższą niż suma poprzednich.

Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe, które pozwala osobie fizycznej (czyli prywatnej, nieprowadzącej działalności gospodarczej) legalnie uwolnić się od długów, których nie jest w stanie spłacić. W skrócie: to procedura, dzięki której możesz zresetować swoje zadłużenie, jeśli popadłeś w spiralę długów i nie masz realnej możliwości ich spłaty.

Decydując się na ogłoszenie upadłości konsumenckiej, trzeba mieć świadomość, że wiąże się to z poważnymi ograniczeniami w dostępie do pieniędzy oraz utratą części majątku. Co to oznacza w praktyce? Syndyk przejmuje wszystkie przedmioty i aktywa, które mają jakąkolwiek wartość rynkową i mogą zostać sprzedane na poczet długów. Najczęściej obejmuje to także nieruchomość czy samochód. Z egzekucji wyłączone są jedynie rzeczy osobiste oraz te, które są niezbędne do codziennego funkcjonowania – na przykład łóżko, ubrania czy podstawowe urządzenia domowe, takie jak lodówka.

W czasie trwania postępowania upadłościowego dłużnik nie ma prawa swobodnie rozporządzać swoim majątkiem – nie może go sprzedać, przepisać na rodzinę ani zaciągać nowych zobowiązań finansowych. Warto być świadomym, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest możliwe tylko raz na dziesięć lat. Tyle też czasu ta informacja widnieje w bazach.

Czy kredyt hipoteczny podlega konsolidacji?

Zazwyczaj banki pozwalają połączyć:

• kredyty gotówkowe,
• kredyty samochodowe,
• pożyczki ratalne i chwilówki (czasem),
• zadłużenie na kartach kredytowych,
• limity w koncie osobistym,
• kredyty odnawialne.

Konsolidacja z udziałem kredytu hipotecznego jest możliwa, gdy:

• masz inne zobowiązania (np. gotówkowe, samochodowe, limity na kartach),
• posiadasz nieruchomość, która może stanowić zabezpieczenie,
• masz stabilne dochody i dobrą historię kredytową, a wartość kredytu nie przekracza wartości nieruchomości.

Wtedy bank oferuje tzw. kredyt konsolidacyjny hipoteczny, czyli nowy kredyt zabezpieczony hipoteką, który:

• spłaca Twój dotychczasowy kredyt mieszkaniowy,
• spłaca inne zobowiązania,
• daje Ci jedną, niższą ratę i niższe oprocentowanie.

Jak uniknąć spirali długów? Zadbaj o poduszkę finansową

Podstawową zasadą, która pomoże uniknąć Ci kłopotów finansowych jest oszczędzanie. Posiadanie dodatkowych pieniędzy pozwoli Ci uniknąć sytuacji, w których musisz sięgnąć po szybką pożyczkę, która zazwyczaj jest bardzo droga, a brak jej spłaty może prowadzić do spirali zadłużenia. Jeśli pojawią się nieprzewidziane wydatki, takie jak np. zepsucie się sprzętów w gospodarstwie domowym, będziesz bezpieczny o swoją przyszłość.

Potrzebujesz pomocy z doborem odpowiedniego rozwiązania? Skontaktuj się z nami! Nasz niezależny doradca zaproponuje rozwiązanie na miarę Twoich oczekiwań!

Autor artykułu: Michał Turula

Jestem pasjonatem finansów i ekspertem w dziedzinie pośrednictwa kredytowego, specjalizującym się w dostarczaniu rozwiązań finansowych na miarę potrzeb każdego Klienta. Przez moją karierę miałem przyjemność wspierać setki Klientów i firm w różnych branżach, pomagając im w uzyskaniu potrzebnego finansowania i osiągnięciu ich strategicznych celów. W wolnych chwilach trenuję brazylijskie jiu jitsu i jeżdżę na rowerze.