W świecie finansów wiele zagadnień budzi wątpliwości i rodzi pytania, zwłaszcza dotyczących kosztów usług bankowych. Jednym z nich jest kwestia, czy bank ma prawo naliczać odsetki od prowizji. W niniejszym artykule przyjrzymy się, czy odsetki od prowizji mogą stanowić podstawę do nałożenia sankcji kredytu darmowego (SKD) oraz jakie są prawne uwarunkowania tego zagadnienia.
Czym jest sankcja kredytu darmowego?
Sankcja kredytu darmowego (SKD) to rodzaj postępowania prawnego, dzięki któremu konsument zwraca jedynie pożyczoną kwotę zaciągniętego zobowiązania, gdy naruszone zostaną przepisy informacyjne ustawy o kredycie konsumenckim.
Innymi słowy, jeżeli zaobserwujemy, że doradca finansowy nie poinformował nas o wszystkich kosztach, warunkach spłaty lub innych aspektach istotnych podczas zaciągania kredytu lub pożyczki, możemy domagać się możliwości zwrotu jedynie otrzymanej kwoty – bez odsetek, prowizji i innych dodatkowych kosztów.
Najczęstsze powody sankcji kredytu darmowego (SKD)
- Brak przekazania rzetelnych informacji o warunkach kredytu;
- Nieudzielenie informacji o całkowitym koszcie zobowiązania, w tym wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania kredytu;
- Brak informacji o obowiązkach konsumenta;
- Niewłaściwe lub opóźnione informowanie o zmianach w umowie kredytowej, na przykład, gdy bank zmienia swoją politykę działalności;
- Brak informacji o konsekwencjach za naruszenie warunków umowy;
- Nieprzekazanie informacji na piśmie lub w innej formie trwałej.
Jakie produkty finansowe obejmuje SKD?
Sankcja kredytu darmowego obejmuje wszystkie produkty podlegające pod ustawę o kredycie konsumenckim. Należą do nich:
- Kredyty gotówkowe;
- Kredyty obrotowe;
- Kredyty studenckie;
- Kredyty samochodowe;
- Zakupy na raty.
Wbrew pozorom, pozbawienie przychodów kredytodawcy z tytułu odsetek, prowizji i innych opłat dodatkowych może nastąpić także w przypadku chwilówek i ratalnych pożyczek pozabankowych. Takie finansowania również podlegają pod ustawę o kredycie konsumenckim, co sprawia, że konsument także może ubiegać się o zwrot odsetek i innych opłat w razie natrafienia na ewentualne nieścisłości.
SKD a odsetki od prowizji – Co mówi prawo?
Mimo że SKD jest możliwe do zastosowania w przypadku, gdy konsument ma dowody naruszenia zasad informacyjnych przez daną instytucję finansową, tak naliczanie odsetek od prowizji nie jest jednoznacznie uregulowane w polskim prawie. Według ogólnych zasad, prowizja stanowi przysłowiową opłatę za korzystanie przez konsumenta z kapitału udostępnionego przez bank lub firmę pożyczkową. Może pełnić ona rolę jednorazowej opłaty ponoszonej wraz z podpisaniem umowy, jak i wchodzić w skład całkowitej kwoty kredytu – w zależności od praktyk danej instytucji.
W sytuacji, gdy prowizja jest włączona do całkowitej kwoty kredytu, od tej sumy naliczane są odsetki. Taka praktyka budzi jednak kontrowersje i bywa kwestionowana przez konsumentów, którzy wskazują, że naliczanie odsetek od prowizji, będącej de facto opłatą, może być sprzeczne z normami ustawowymi. Z ich perspektywy, takie rozwiązanie prowadzi do zawyżenia kosztów kredytu, co często stanowi podstawę do roszczeń wobec instytucji finansowych poprzez zastosowanie SKD.
W rzeczywistości brak jest jednoznacznych regulacji w tej kwestii, dlatego współczesne sądy podejmują w niej różne decyzje – zarówno na korzyść, jak i niekorzyść konsumentów. Dzieje się tak, gdyż aktualna ustawa o kredycie konsumenckim nie zawiera zapisów o naliczaniu odsetek od prowizji. Mimo to wiele osób podnosi, że tego rodzaju praktyki prowadzą do nieuzasadnionego zwiększenia kosztów kredytu i stanowią podstawę do możliwości skorzystania sankcji kredytu darmowego, gdyż według nich jest to celowe wprowadzanie konsumenta w błąd.
Wówczas najlepszym rozwiązaniem może być bezpośredni kontakt z doradcą kredytowym, radcą prawnym lub innymi podmiotami zajmującymi się dochodzeniem praw konsumentów na rynku kredytowym. Potrzebujesz kompleksowego wsparcia w dochodzeniu swoich praw? Już teraz skontaktuj się z Linfi!
Kredyt konsumencki a naliczanie odsetek od prowizji – Czy to legalne?
W przypadku kredytów konsumenckich odsetki powinny co do zasady być naliczane od kapitału, czyli rzeczywiście wypłaconej kwoty kredytu. W praktyce jednak zdarza się, że banki wliczają prowizję do całkowitej kwoty kredytu i od całości naliczają odsetki. Takie rozwiązanie może prowadzić do sytuacji, w której kredytobiorca płaci nie tylko samą prowizję, ale również odsetki od tej prowizji, co budzi kontrowersje.
Choć przepisy nie zakazują wprost takiego działania, to w wciąż prowadzi ono do zawyżenia kosztów kredytu. Z tego względu ważne jest, aby konsument miał pełną świadomość, od jakiej kwoty naliczane są odsetki i jakie koszty będzie musiał ponieść w związku z danym finansowaniem.
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania a kredytowanie prowizji
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) to wskaźnik, który ma na celu pokazanie konsumentowi pełnego kosztu kredytu w ujęciu rocznym, z uwzględnieniem nie tylko odsetek, ale także innych opłat, takich jak prowizje czy ubezpieczenia. W sytuacji, gdy prowizja nie jest opłacana jednorazowo przez klienta, lecz doliczana do kwoty kredytu i tym samym również podlega oprocentowaniu, ma to bezpośredni wpływ na podwyższenie RRSO.
Kredytowanie prowizji, czyli włączenie jej do kwoty udzielonego finansowania, powoduje, że konsument spłaca nie tylko samą prowizję, ale również odsetki od niej. Jak już nadmieniliśmy, takie działanie jest dopuszczalne, jednak może istotnie zwiększyć całkowity koszt zobowiązania, zwłaszcza gdy konsument nie zdaje sobie sprawy, że zapłaci więcej właśnie z powodu doliczenia kosztów pozaodsetkowych do podstawy oprocentowania.
Odsetki od prowizji – Jakie jest stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej?
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) stwierdził, że banki nie mogą naliczać odsetek od prowizji i innych kosztów, które nie zostały faktycznie wypłacone klientowi. Oznacza to, że odsetki powinny obejmować tylko kwotę, którą konsument rzeczywiście dostał do ręki, a nie tę, która obejmuje też opłaty dla banku.
TSUE podkreślił też, że banki mają obowiązek jasno i dokładnie informować klientów o wszystkich kosztach kredytu, w tym o prowizjach i tym, jak wpływają one na całkowity koszt kredytu. Jeśli bank tego nie zrobi albo ukryje te koszty w mało czytelny sposób, może to być uznane za nieuczciwe działanie.
W praktyce oznacza to, że wiele umów kredytowych może być niezgodnych z przepisami ustawy oraz prawem unijnym. Jeśli bank naliczał odsetki także od prowizji lub nie poinformował Cię o tym w przejrzysty sposób, możesz mieć możliwość dochodzenia swoich praw i domagać się od banku zwrotu nieprawidłowo naliczonych kosztów. Pamiętaj, że odpowiednie uzasadnienie nieścisłości, zazwyczaj skutkuje rozpatrzeniem sprawy na korzyść konsumentów.
Jakie kroki podjąć w przypadku ponoszenia dodatkowych kosztów kredytu?
Jeżeli już w trakcie trwania umowy kredytowej zaobserwujemy, że raty z tytułu udzielonego kredytu są wyższe, niż pierwotnie zakładaliśmy, a koszty zobowiązania są naliczane inaczej niż wynikało to z informacji przekazanych przed podpisaniem umowy, warto dokładnie przeanalizować dokumentację kredytową. Może się okazać, że instytucja finansowa nie dopełniła obowiązków informacyjnych wobec konsumenta, np. nieprawidłowo wskazała całkowity koszt kredytu, nie ujawniła zasad naliczania odsetek lub nie wyjaśniła, że odsetki będą pobierane również od prowizji lub innych pozaodsetkowych kosztów kredytu.
W takiej sytuacji konsument może rozważyć skorzystanie z sankcji kredytu darmowego (SKD), czyli prawa, które może doprowadzić do utraty przez kredytodawcę przychodów z tytułu odsetek, prowizji i innych kosztów dodatkowych. SKD pozwala na spłatę jedynie pożyczonego kapitału, co oznacza, że konsument nie musi ponosić kosztów dodatkowych naliczonych przez bank lub inną instytucję finansową. To narzędzie stanowi istotną ochronę i może wymusić na kredytodawcach konieczność jednoczesnego, wyraźnego poinformowania konsumenta o warunkach kredytu.
Jak złożyć wniosek o SKD?
Aby złożyć wniosek o SKD, najpierw upewnij się, że masz podstawę prawną do jego zgłoszenia. Następnie przygotuj pismo, w którym opiszesz swoją sytuację i powołasz się na odpowiednie ustawy, żądając zastosowania sankcji kredytu darmowego. Gotowy wniosek złóż w instytucji finansowej, wysyłając go listem poleconym lub dostarczając osobiście do placówki, pamiętając o zachowaniu potwierdzenia nadania lub odbioru.
Po otrzymaniu owego wniosku kredytodawca ma obowiązek dokładnie go rozpatrzyć. Instytucja powinna przeanalizować przedstawione roszczenia oraz dokumenty, aby ustalić, czy rzeczywiście doszło do naruszenia przepisów dotyczących kredytu konsumenckiego, które mogłyby uzasadniać nałożenie sankcji.
W odpowiedzi na wniosek kredytodawca powinien poinformować klienta o wyniku swojej analizy w możliwie najkrótszym terminie, podając uzasadnienie swojej decyzji. W momencie, gdyby nasz wniosek został uwzględniony, kredytodawca zobowiązywałby się do zastosowania darmowego kredytu, czyli na przykład zaniechania naliczania opłat w postaci prowizji, oprocentowania, czy też składek ubezpieczeniowych. W wielu przypadkach kredytobiorca może liczyć także na zwrot błędnie naliczanych opłat, pozostając wówczas jedynie z rzeczywistymi kosztami kredytu.
Niemniej sytuacje, w których wniosek konsumenta zostaje rozpatrzony pozytywnie już na etapie pierwszego zgłoszenia, należą do rzadkości. W praktyce instytucje finansowe często odrzucają roszczenia lub ograniczają się do lakonicznych odpowiedzi, nie podejmując realnych działań naprawczych. Taka postawa sprawia, że konsumenci zmuszeni są do skorzystania z pomocy specjalistów, a w wielu przypadkach również do skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, aby skutecznie dochodzić swoich praw.
Wsparcie specjalistów podczas dochodzenia swoich praw
Wniosek o SKD możesz złożyć samodzielnie lub skorzystać z pomocy profesjonalistów z Linfi, którzy przeprowadzą Cię przez cały proces. Eksperci finansowi pomogą Ci w przygotowaniu wniosku, zbiorą niezbędne dokumenty, a także zadbają o prawidłowe przedstawienie Twojej sprawy, zwiększając szanse na pozytywne rozpatrzenie wniosku. Dzięki temu unikniesz formalnych błędów i stresu związanego z całą procedurą, a także zyskasz realne szanse do wygrania sprawy w sądzie, co zwykle nie byłoby możliwe w przypadku samodzielnego dochodzenia swoich praw.
Jak postępować, gdy nasz wniosek o SKD zostanie odrzucony?
Niestety częstą praktyką banków i instytucji finansowych jest odrzucenie wniosku o sankcję kredytu darmowego, powołując się na brak uchybień formalnych lub twierdząc, że umowa została zawarta zgodnie z przepisami prawa, a konsument został rzetelnie poinformowany o wysokości RRSO, dodatkowych opłatach czy też sposobie naliczania odsetek.
W wielu przypadkach odpowiedzi te są schematyczne i nie uwzględniają indywidualnych okoliczności danej sprawy. Zdarza się, że instytucje nie przeprowadzają rzetelnej analizy, ograniczając się do ogólnikowych stwierdzeń. W takiej sytuacji konsument ma prawo skierować sprawę do Rzecznika Finansowego, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) lub wystąpić na drogę sądową.
Sankcja kredytu darmowego odsetki od prowizji – Kluczowe informacje
Naliczanie odsetek od prowizji, zwłaszcza gdy prowizja jest doliczana do kwoty kredytu, a konsument nie został jasno poinformowany o skutkach takiej operacji, może prowadzić do zawyżenia rzeczywistego kosztu zobowiązania. W przypadku stwierdzenia, że tego rodzaju działanie wpłynęło na zafałszowanie całkowitej kwoty do zapłaty lub było nieprawidłowo przedstawione w dokumentacji kredytowej, może ono stanowić podstawę do zastosowania sankcji kredytu darmowego (SKD). W przypadku kredytów konsumenckich odsetki powinny być naliczane od kapitału, czyli rzeczywiście wypłaconej kwoty kredytu.
Według postanowienia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, prawidłowa praktyka polega na naliczaniu odsetek jedynie od otrzymanej kwoty, a nie od prowizji czy innych opłat dodatkowych.
Niemniej jednak aktualne prawo podchodzi do owych działań dość niejednoznacznie, bowiem brak jest jasnego zakazu naliczania odsetek od prowizji, zwłaszcza gdy stanowi ona element kredytowanej kwoty. Dlatego kluczem do czerpania długoterminowych korzyści z danego finansowania jest dokładne zapoznanie się ze wszystkimi warunkami jego zaciągnięcia, a także uzyskania od danej instytucji informacji na temat tego, czy dodatkowe koszty są naliczane wyłącznie od rzeczywiście uruchomionej kwoty kredytu, czy też obejmują również elementy niebędące faktycznym kapitałem.
Potrzebujesz w wsparcia w dochodzeniu swoich praw? Skontaktuj się z doradcami z Linfi!
