Kredyt hipoteczny a zmiana pracy – co zrobić w takiej sytuacji?

Jak wpływa zmiana pracy na możliwość uzyskania kredytu? W przypadku zmiany miejsca zatrudnienia, szanse na uzyskanie zobowiązania, zwłaszcza o charakterze długoterminowym, mogą być ograniczone. Jeśli rozważasz zmianę pracy i już spłacasz kredyt hipoteczny, konieczne może być poinformowanie banku o tym fakcie. Przed podjęciem decyzji warto zaznajomić się z warunkami umowy kredytowej i sprawdzić, jakie zobowiązania na tym polu nakłada na Ciebie instytucja finansowa.

Kredyty mieszkaniowe zazwyczaj stanowią długoterminowe zobowiązania, udzielane przez banki z zabezpieczeniem hipotecznym. Aby uzyskać taki kredyt, konieczne jest wykazanie się wiarygodnością jako klient. Wymaga to posiadania odpowiednio wysokiej zdolności kredytowej, obliczanej na podstawie dochodów ze stabilnych źródeł.

Zmiana pracy może negatywnie wpłynąć na Twoje szanse na uzyskanie nowego zobowiązania. Jednak jak sytuacja ta wygląda, gdy już masz aktywny kredyt mieszkaniowy?

Ile czasu trzeba pracować, żeby dostać kredyt hipoteczny?

Wbrew pozorom wysokie dochody nie są jedynym kryterium branym pod uwagę przy ocenie zdolności kredytowej. Banki interesują się również formą zatrudnienia, rodzajem wykonywanego zawodu oraz stażem pracy.

Największą wiarygodność przedstawiają osoby zatrudnione na czas nieokreślony na podstawie umowy o pracę. Ta forma zatrudnienia jest uważana za najbardziej stabilną. Banki akceptują także umowy na czas określony oraz pracę na podstawie umów cywilno-prawnych, ale każda z tych form wymaga odpowiedniego stażu. Ogólnie rzecz biorąc, otrzymanie kredytu hipotecznego jest możliwe dla osób, które:

• Pracują co najmniej 6 miesięcy na podstawie umowy o pracę na czas określony.
• Mają co najmniej 3 miesiące stażu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
• Posiadają umowę zlecenie od co najmniej 6–12 miesięcy (w zależności od banku), a ta umowa powinna obowiązywać przez kolejne pół roku lub rok.
• Posiadają własną działalność gospodarczą co najmniej przez 12 miesięcy.

Zmiana pracy tuż przed złożeniem wniosku o kredyt hipoteczny prawdopodobnie poskutkuje odmową. Bank musi mieć pewność, że klient będzie w stanie terminowo spłacać zobowiązanie przez długi okres. Zatrudnienie na okres próbny zazwyczaj nie spełnia tego warunku, chyba że pracodawca dostarczy promesy dotyczącej przedłużenia umowy.

Zmiana pracy po złożeniu wniosku, ale przed otrzymaniem decyzji banku, wymaga poinformowania instytucji finansowej. Niezgłoszenie takiej zmiany może prowadzić do podejrzeń o próbę wyłudzenia kredytu (art. 297. KK). Bank może wtedy zażądać potwierdzenia zarobków i nowej umowy o pracę, a nawet żądać dodatkowego zabezpieczenia kredytu, na przykład w postaci ubezpieczenia.

Kredyt hipoteczny a zmiana pracy 

Bank nie ma prawa zakazać kredytobiorcy zmiany pracy, lecz może oczekiwać, aby utrzymywał on określony poziom dochodów, wystarczający do regularnego spłacania zobowiązań. Jeśli więc zdecydujesz się na zmianę pracy po podpisaniu umowy, a nowe zarobki pozwalają na terminową spłatę rat kredytu, nie ma powodu do obaw. Bank nie ingeruje w Twoją sytuację zawodową, dopóki środki na spłatę raty kapitałowo-odsetkowej będą regularnie wpływać na konto kredytowe.

Trudności mogą jednak wystąpić, jeśli stracisz zatrudnienie lub Twoje nowe wynagrodzenie będzie znacznie niższe. To może prowadzić do trudności w regulowaniu zobowiązań wobec banku. W takim przypadku zaległości mogą skłonić kredytodawcę do podjęcia działań windykacyjnych, a w skrajnych przypadkach nawet do wypowiedzenia umowy kredytowej.

Zanim do tego dojdzie, bank zazwyczaj stara się pomóc w rozwiązaniu problemu zadłużenia poprzez renegocjację warunków umowy (np. przedłużenie okresu kredytowania i obniżenie rat) lub zawieszenie spłaty na kilka miesięcy.

W umowach, szczególnie dotyczących długoterminowych kredytów, jak hipoteczne, często znajduje się zapis o konieczności poinformowania banku o zmianie sytuacji życiowej i finansowej kredytobiorcy. Współpraca z bankiem w tej kwestii może przynieść korzyści, ponieważ umożliwi wypracowanie mechanizmów pomocowych. Bank może zaproponować wakacje kredytowe, czyli zawieszenie spłaty zobowiązania.

Warto także wspomnieć o specjalnym ubezpieczeniu od utraty pracy, dostępnym głównie przy kredytach hipotecznych. W takiej sytuacji ubezpieczyciel pokrywa raty zobowiązania przez określony czas. Choć przy kredytach gotówkowych zabezpieczenia nie są standardem, nic nie stoi na przeszkodzie, aby samodzielnie zakupić taką polisę.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku przejścia na własną działalność. Bank nie może zakazać przejścia na B2B. Jednak zmiana formy zatrudnienia musi być poprzedzona konkretną analizą dochodów pochodzących z działalności. Musisz przemyśleć, czy będą one wystarczające do pokrycia rat kredytowych. 

Czy muszę poinformować bank o zmianie pracy?

Jeśli Twoja sytuacja zawodowa uległa zmianie między złożeniem wniosku a przyznaniem kredytu, niezbędne jest powiadomienie przyszłego kredytodawcy o takich zmianach.

Brak takiego powiadomienia może prowadzić do sytuacji, w której bank ma realne podstawy do podejrzeń o próbę wyłudzenia kredytu. To jednak stanowi ostateczność i jest powiązane z odpowiedzialnością karną zgodnie z art. 297 Kodeksu karnego. Przepis ten przewiduje karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat dla osób, które nie informują banku o istotnych zmianach, które mogą wpłynąć na wstrzymanie lub ograniczenie udzielonego finansowania.

Sytuacja wygląda nieco inaczej, jeśli zmiana pracy ma miejsce w trakcie spłaty zobowiązania. W takim przypadku konieczne jest sprawdzenie treści umowy, ponieważ niektóre instytucje przy kredytach hipotecznych, wymagają poinformowania o zmianie zatrudnienia jako część podstawowych obowiązków kredytobiorcy. Jeśli więc taki zapis znajduje się w umowie, konieczne jest powiadomienie banku o każdej zmianie zatrudnienia.

W przypadku znaczącej zmiany wysokości dochodów również konieczne jest powiadomienie banku, zwłaszcza gdy wynagrodzenie spada o 1/3 w stosunku do zarobków w momencie zawarcia umowy na okres dłuższy niż trzy miesiące.

W jaki sposób poinformować bank o zmianie pracy?

Jeżeli jesteś świadomy, że bank będzie oczekiwał od Ciebie informacji o zmianie pracy, z pewnością zastanawiasz się, w jaki sposób to zrealizować. Odpowiedź na to pytanie powinna być zawarta w treści umowy, którą podpisałeś. W przypadku braku konkretnego zapisu dotyczącego procedury warto jednak pamiętać, aby przekazać tę informację w taki sposób, który zapewni efektywne dotarcie do kredytodawcy. Jak to zrobić? Możesz poinformować osobiście, rozmawiając bezpośrednio z pracownikiem banku, ale także za pomocą listu poleconego czy bankowości elektronicznej. 

Kredyt hipoteczny a utrata pracy

Jeśli zdarzy się utrata pracy, klient spłacający kredyt powinien poinformować o tym bank, ponieważ jest to istotna zmiana w sytuacji finansowej. W takim przypadku współpraca z bankiem może przynieść pomoc, a instytucja może zaproponować różne rozwiązania, które będą korzystne dla obu stron.

Czy warto zmienić pracę w trakcie spłacania kredytu hipotecznego?

Niestety, nikt nie może zagwarantować ci, że przez kilkadziesiąt lat, niezbędnych do spłaty kredytu hipotecznego, twoje miejsce pracy pozostanie niezmienione.

Oczywiście po uzyskaniu zobowiązania bank nie ingeruje w twoją przyszłą ścieżkę zawodową, będzie jedynie wymagał regularnych spłat rat. Dlatego też zmiana miejsca pracy i spłata kredytu hipotecznego nie mają bezpośredniego wpływu na siebie, o ile terminowe raty są nadal regulowane.

Kłopoty zaczynają się wtedy, gdy przestajesz dotrzymywać warunków kredytu, co najczęściej wynika z obniżenia dochodów. Odpowiadając na postawione pytanie, należy pamiętać, że niekorzystne warunki pracy to te, które nie zapewniają wystarczających dochodów do regularnej spłaty rat w pełnej wysokości.

Jeśli posiadasz kredyt hipoteczny i znajdujesz się w sytuacji braku nowego zatrudnienia, warto skonsultować się z bankiem. Możliwe, że będziesz mógł skorzystać z opcji, takich jak np. wakacje kredytowe.

Czy warto zmieniać pracę, gdy spłacasz kredyt? Jeśli nowe zatrudnienie przyniesie ci większą satysfakcję zawodową lub po prostu lepsze zarobki, zdecydowanie tak. Niemniej jednak ważne jest, aby podejmować takie decyzje rozważnie, biorąc pod uwagę swoje zobowiązania finansowe do spłaty kredytu.