W dzisiejszym świecie kredyty konsumenckie stanowią popularne rozwiązanie dla osób potrzebujących wsparcia finansowego. Jednakże w niektórych sytuacjach mogą pojawić się spory związane z naruszeniem obowiązków informacyjnych i konieczność skorzystania z sankcji kredytu darmowego (SKD). Istotnym aspektem korzystania z tego prawa są jednak określone terminy i zasady przedawnienia, które mają kluczowe znaczenie dla skutecznego dochodzenia roszczeń. W niniejszym artykule omówimy, jak wyglądają terminy oraz kwestie przedawnienia w sprawach SKD.
Czym jest sankcja kredytu darmowego (SKD)?
Sankcja kredytu darmowego (SKD) to szczególne narzędzie ochrony praw konsumentów, które ma na celu zabezpieczenie ich interesów w przypadku, gdy kredytodawca nie dopełni obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o kredycie konsumenckim.
Zgodnie z przepisami, jeśli bank lub inna instytucja finansowa nie udzieli konsumentowi wszystkich wymaganych informacji przed zawarciem umowy kredytowej, na przykład dotyczących całkowitego kosztu kredytu czy warunków spłaty, konsument może domagać się unieważnienia kosztów kredytu, stanowiących przychód dla banku. W praktyce oznacza to, że kredyt może stać się darmowy, a klient nie musi płacić odsetek ani innych opłat związanych z kredytem.
Przesłanki do zastosowania sankcji kredytu darmowego (SKD):
- Niepodanie całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta;
- Nieprawidłowe lub niepełne określenie Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania (RRSO);
- Pominięcie informacji o liczbie rat, ich wysokości lub terminach spłaty;
- Nieuwzględnienie kosztów pozaodsetkowych w umowie;
- Brak pouczenia o prawie do odstąpienia od umowy;
- Brak poinformowania o prawach i obowiązkach każdej ze stron umowy;
- Niedostarczenie formularza informacyjnego przed zawarciem umowy;
- Zawarcie umowy w sposób niezgodny z wymogiem formy pisemnej.
Jakie produkty finansowe kwalifikują się do sankcji darmowego kredytu?
Jak już zdążyliśmy wspomnieć, sankcja kredytu darmowego (SKD) może zostać zastosowana w przypadku naruszenia zasad informacyjnych względem produktów finansowych podlegających ustawie o kredycie konsumenckim. Należą do nich:
- Kredyty gotówkowe;
- Kredyty studenckie;
- Kredyty samochodowe;
- Kredyty konsolidacyjne;
- Karty kredytowe.
Co ważne, ustawa o kredycie konsumenckim obejmuje nie tylko produkty bankowe, ale też finansowania udzielane przez prywatne firmy pożyczkowe. W związku z tym osoby, które zaciągnęły pozabankowe pożyczki ratalne bądź chwilówki, również mogą ubiegać się o zastosowanie SKD, gdy są ku temu faktyczne podstawy.
Warto nadmienić, że ustawa o kredycie konsumenckim obejmuje jedynie zobowiązania, których środki zostały rozdysponowane na cele prywatne, czyli te niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Ponadto maksymalną wysokością kredytu, jaką można objąć tym mechanizmem prawnym, jest 255 550 zł lub równowartość tej kwoty w walucie obcej. Kredyty przekraczające ten limit, na przykład wysokie pożyczki inwestycyjne, nie są traktowane jako kredyt konsumencki w rozumieniu przepisów i tym samym nie podlegają sankcji kredytu darmowego.
Czy kredyty hipoteczne także znajdują się w ustawie o kredycie konsumenckim?
Kredyty hipoteczne nie podlegają ustawie o kredycie konsumenckim. Wynika to przede wszystkim z faktu, że zazwyczaj przekraczają one ustawowy limit – 255 550 zł. Dodatkowo, kredyty hipoteczne są zabezpieczone hipoteką na nieruchomości, co wiąże się z bardziej złożonymi procedurami oraz specyficznymi wymogami prawnymi. W efekcie kwestie dotyczące tych zobowiązań regulowane są przez odrębne przepisy, które lepiej odpowiadają charakterowi i specyfice kredytów hipotecznych.
W jakim terminie można złożyć wniosek o SKD?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, konsument ma rok od dnia wykonania umowy kredytowej na złożenie oświadczenia o zastosowaniu sankcji kredytu darmowego (SKD). Za dzień wykonania umowy uznaje się moment całkowitej spłaty kredytu, czyli zapłaty ostatniej raty lub innego końcowego zobowiązania wobec kredytodawcy. Po upływie roku uprawnienie wygasa, a konsument nie może już domagać się zwrotu kosztów będących wynikiem uchybień prawnych ze strony banku.
Oznacza to, że jeśli kredytobiorca zakończył spłatę kredytu, na przykład 30 stycznia 2025 r., to termin na złożenie oświadczenia o SKD mija dokładnie 30 stycznia 2026 r. Ten okres wyznacza datę, od której liczony jest termin roczny na złożenie wniosku o SKD.
Rok od dnia wykonania umowy – Czy są jakieś wyjątki?
Obecnie przepisy nie przewidują formalnych wyjątków, które wydłużałyby ten termin. Należy więc traktować go jako sztywny i nieprzekraczalny. Po jego upływie konsument traci możliwość skutecznego dochodzenia roszczenia w formie sankcji kredytu darmowego, nawet jeśli naliczanie kosztów kredytu należnych kredytodawcy było niezgodne z ustawą o kredycie konsumenckim.
Czy można wnioskować o SKD w trakcie spłaty kredytu?
Tak, konsument może wnioskować o sankcję kredytu darmowego nawet w trakcie trwania spłaty kredytu. Choć prawo przewiduje, że oświadczenie o zastosowaniu SKD można złożyć do roku od dnia, w którym kredytobiorca zapłacił ostatnią należność wynikającą z umowy kredytowej, to nie oznacza, że złożenie takiego wniosku jest możliwe dopiero po całkowitej spłacie kapitału kredytu.
Jeśli w trakcie trwania umowy kredytowej konsument zorientuje się, że zostały naruszone obowiązki informacyjne zawarte w umowie kredytowej, może domagać się zastosowania sankcji kredytu darmowego, gdy nadal spłaca kredyt.
W momencie zastosowania sankcji darmowego kredytu, bank lub inna instytucja finansowa ma obowiązek zaprzestać pobierania dodatkowych opłat, oprócz pożyczonego kapitału, a także zwrócić kredytobiorcy dotychczas poniesione koszty dodatkowe. Pamiętajmy jednak, że SKD dotyczy tylko kredytów konsumenckich, w których faktycznie zostały naruszone obowiązki informacyjne, a konsument ma na to niepodważalne dowody.
Dobrze jest zdawać sobie sprawę, że złożenie oświadczenia o SKD jest możliwe niemal od dnia zawarcia umowy kredytu. Jeśli więc zauważasz pewne nieścisłości po stronie kredytodawcy, masz możliwość skorzystać z sankcji kredytu.
Jak złożyć wniosek o sankcję kredytu darmowego?
Dokładna analiza umowy kredytowej
Pierwszym krokiem jest dokładne przeanalizowanie umowy kredytowej pod kątem nieprawidłowości, które mogą dawać podstawę do żądania sankcji kredytu darmowego. Takimi błędami mogą być nieprecyzyjne zapisy dotyczące oprocentowania, niezgodne z prawem klauzule niedozwolone, ukryte prowizje czy brak informacji o rzeczywistej wysokości kosztów kredytu.
Przygotowanie pisma
W kolejnym kroku należy przygotować formalny wniosek skierowany do banku lub instytucji finansowej, który jasno określa, że na podstawie wykrytych błędów umownych domagasz się zastosowania sankcji kredytu darmowego, czyli zwolnienia z obowiązku spłaty kosztów kredytu. W piśmie należy:
- Podać swoje dane osobowe oraz numer umowy kredytowej;
- Opisać dokładnie wykryte błędy lub nieprawidłowości w umowie;
- Wskazać podstawę prawną potwierdzającą możliwość sankcji;
- Zażądać rozliczenia kredytu na zasadzie spłaty samego kapitału bez kosztów.
Dołączenie niezbędnych dokumentów
Do wniosku należy dołączyć kopię umowy kredytowej, potwierdzenia spłat oraz wszelkie inne dokumenty, które potwierdzają Twoje argumenty.
Faktyczne złożenie oświadczenia
Wniosek można złożyć na kilka sposobów:
- Osobiście w oddziale banku lub placówce instytucji finansowej;
- Pocztą, wysyłając list polecony z potwierdzeniem przyjęcia.
Ważne jest, aby zachować potwierdzenie złożenia wniosku, co może się przydać w dalszych krokach.
Monitorowanie przebiegu sprawy i ewentualne negocjacje
Po złożeniu wniosku bank ma obowiązek rozpatrzyć go w wyznaczonym terminie. W tym czasie warto monitorować status sprawy, a w razie potrzeby kontaktować się z bankiem w celu wyjaśnienia szczegółów. Jeśli bank nie zgodzi się na sankcję, można podjąć próbę negocjacji lub zwrócić się o pomoc do specjalistów finansowych.
Jeżeli Twoja umowa kredytu zawiera błędy, a Twoje działania nie przynoszą pożądanego skutku prawnego, już teraz skontaktuj się z Linfi! Oferujemy darmową analizę umowy, indywidualne podejście do sprawy i kompleksową pomoc na każdym etapie współpracy.
Przedawnienie sankcji kredytu darmowego – O czym należy pamiętać?
Choć ustawa w przypadku kredytów konsumenckich przewiduje sztywny, roczny termin na złożenie pisemnego oświadczenia o zastosowaniu sankcji kredytu darmowego, liczony od dnia spłaty kredytu, to nie oznacza, że kredytobiorca musi w tym samym czasie zakończyć wszystkie działania związane z dochodzeniem roszczeń. Jeśli bowiem pisemne oświadczenie zostanie złożone w odpowiednim terminie, a kredytodawca nie uzna go dobrowolnie, sprawa wcale się nie kończy. W takiej sytuacji roszczenie konsumenta nie wygasa od razu, lecz podlega ogólnym zasadom przedawnienia określonym w Kodeksie cywilnym.
Co to oznacza w praktyce?
Konsument, który złożył oświadczenie w ustawowym terminie, ma jeszcze 6 lat na dochodzenie zwrotu kosztów wynikających z sankcji kredytu darmowego, takich jak prowizje, odsetki czy inne dodatkowe opłaty naliczone ponad kapitał kredytu.
Jeśli jednak kredytodawca nadal odmawia uznania SKD, konsument może skorzystać z pomocy profesjonalistów, takich jak firma Linfi. Tego rodzaju wsparcie może okazać się szczególnie przydatne w sytuacjach bardziej skomplikowanych, na przykład gdy pojawiają się wątpliwości co do treści umowy, albo potrzebna jest analiza tego, czy obowiązki informacyjne zostały faktycznie naruszone. Specjaliści są również w stanie przygotować odpowiednie dokumenty, złożyć skargę do Rzecznika Finansowego lub reprezentować konsumenta przed sądem.
Ponadto doradcy finansowi z Linfi mogą również zaproponować odkupienie wierzytelności danej sprawy od klienta, aby ten nie musiał angażować się w skomplikowane procesy sądowe, które niejednokrotnie potrafią toczyć się nawet przez kilka lat. Klient otrzymuje wówczas część środków przysługujących w ramach sankcji, a firma może samodzielnie dochodzić jego praw na drodze sądowej.
Należy podkreślić, że wraz z odkupieniem wierzytelności, konsument nie traci żadnych praw względem danego zobowiązania, a działanie to nie jest naruszeniem przepisów, które mogłyby skutkować niemożnością odzyskania określonych środków kredytowych.
Najczęściej zadawane pytania
Sankcja kredytu darmowego (SKD) to prawo do spłaty jedynie pożyczonego kapitału, gdy zostaną naruszone warunki informacyjne ustawy o kredycie konsumenckim. SKD dotyczy zarówno kredytów zaciągniętych w tradycyjnych bankach, jak i finansowań pozabankowych. Zgodnie z przepisami, po zastosowaniu owej sankcji bank lub firma pożyczkowa może kazać spłacić kredytobiorcy kapitał kredytu, ale bez żadnych opłat dodatkowych.
Przesłankami do zastosowania sankcji kredytu darmowego jest przede wszystkim zatajenie przez kredytodawcę informacji o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania, całkowitym koszcie kredytu, całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta lub warunkach spłaty. Jeśli takie dane zostały pominięte, przedstawione nieprawidłowo albo w sposób nieczytelny, konsument ma prawo złożyć oświadczenie i domagać się rozliczenia kredytu tylko do wysokości wypłaconego kapitału.
Sankcja kredytu darmowego wygasa dokładnie rok od momentu wykonania umowy kredytowej. Innymi słowy, w momencie, gdy konsument spłacił ostatnią należności, ma on rok na wskazanie w umowie kredytowej informacji niezgodnych z prawem i odzyskanie dodatkowych kosztów danego zobowiązania.
Choć wiele osób twierdzi, że wnioskowanie o SKD jest możliwe dopiero wtedy, gdy całkowita kwota kredytu zostanie zwrócona, w rzeczywistości może się to odbyć jeszcze w czasie obowiązywania umowy. Wówczas, gdy przykładowe naruszenia zostaną potwierdzone, bank będzie zobligowany do zmiany warunków kredytu czy też wypłacenia konsumentowi niesłusznie naliczonych opłat.
Odpowiedź brzmi: nie. Wygaśnięcie uprawnienia o sankcję darmowego kredytu następuje automatycznie po upływie roku od momentu wykonania umowy (spełnienia wszystkich obowiązków przez obie strony stosunku prawnego). Przepis ten nie zakłada żadnych wyjątków, gdy uprawnienie wygaśnie, a wszystkie działania związane z dochodzeniem swoich praw stoją jedynie po stronie konsumenta.
Dzięki profesjonalnemu wsparciu doradców z Linfi, konsument dowiedzieć się, czy umowa faktycznie kwalifikuje się do SKD, jakie są jego uprawnienia i co zrobić, aby skutecznie dochodzić swoich praw. Ponadto pomoc doświadczonych doradców sprawia, że cały proces jest mniej stresujący i obciążający dla konsumenta.
Już teraz skontaktuj się z naszymi doradcami i poznaj swoje prawa dotyczące sankcji kredytu darmowego!
